Zayıf Fiiller
Almanca fiiller temel olarak üç kategoriye ayrılır, bunlar:
- Zayıf Fiiller(düzenli)
- Kuvvetli Fiiller(düzensiz)
- Karışık Fiiller
Bundan başka Almanca’da fiillerin diğer halleri de vardır. Bu dersimizde fiillerin yukarıdaki üç özelliği üzerinde duracağız. Sonraki dersimizde ise fiillerin diğer özelliklerini anlatmaya çalışacağız. Fiillerin diğer özellikleri ise şunlardır:
Ayrılabilen Fiiller
Ayrılamayan Fiiller
Geçişli Fiiller
Geçişsiz Fiiller
Dativ Fiiller
Genitiv Fiiller
Dönüşlü Fiiller
Edat Alan Fiiller(achten auf,
denken an)
Kişidışı
Fiiller(regnen,donnern)
Bu fiilleri sonraki dersimizde öğreneceğiz. Almanca fiil çekimi konusuna
geçmeden önce bazı fiillerin kendine özgü çekimleri vardır. Bu fiiller
çekimlenirken bazılarının fiil kökünde değişiklik olur, bazılarında harf düşmesi meydana gelir ve bazılarına ise kaynaştırma harfi eklenir.
Yukardaki tabloda harf düşmesi gösteren ya da kaynaştırma eki alan bazı fiillerin çekimine örnekler verdik. Sol taraftakiler yanlıştır.
Fiillerin özelliklerine devam edelim…
» Almanca’da birçok fiil –en eki ile biter. Sonu –ln ya da –rn ile biten fiillerde “ e” harfi düşer. Bunlar şahıslara göre çekimlenirken de “e” harfi düşer.( yukarıdaki tabloda sağ tarafta sammeln, wandern, liefern fiillerinin şimdiki zamanda “wir” ve “ich” zamirlerine göre çekimlerine bakınız.)
» Sonu d, n, m, t ile biten kelimeler, -t ve -st ile şahıs çekim eklerinde d, n, m, t harfleri ile bu ekler arasına -e kaynaştırma harfi girer. Bakın finden arbeiten, zeichnen, atmen fiilleri d,n,m,t harfleriyle bitiyor. Aşağıda bu fiillerin şimdiki zamanda er, sie, es, du zamirlerine göre çekimlerini inceleyiniz.
Yukarıdaki uyarıyı tam olarak kavrayamamış olabilirsiniz ya da bu uyarı size biraz karışık gelebilir o yüzden bir kaç örnek ile konuyu netleştirmeye çalışalım ve gelin lernen fiiline göz atalım:
lernen fiilinin kökü n ile bitiyor ve n harfinden önceki harf l/h/r harflerinden biri olan r harfi. Ancak r harfinden önceki harf sesli bir harf olan e harfi. Bu yüzden –st çekim ekinden önce araya –e kaynaştırma harfi girmez
» Sonu -s, -ss, -ß, -x ya da -z ile biten fiiller du-form’da araya “e” kaynaştırma
harfi girmediği gibi –st çekim eki yerine sadece –t çekim ekini alır.
Fiiller: bremsen, heißen, heizen usw.
» Şimdiki zaman çoğul zamirlerle çekimde sein hariç tüm fiiller düzenlidir.
z.B.: wir sprechen, wir laufen, wir sehen
Zayıf Fiillerin Çekimi
Şimdiki zamanda zayıf fiillerin çekimi fiilin köküne aşağıdaki ekler getirilerek oluşturulur.